به گزارش سرویس اجتماعی خبرگزاری خانه ملت؛ قصه ای تکراری که هر روز دردی عمیق را مرور می کند؛ معصومیت به جا مانده در زیر صورت‌های چرک و کثیف، پینه‌های عمیق بر دستان ظریف و نحیف و نگاه‌های ملتمسانه که عدالت گم شده را در دستان دیگری دنبال می‌کنند؛ از «فروش کودکان» تا «کار کودکان » دردی است که سال‌هاست می‌بینیم و درمانش را نمی‌یابیم.

طبق گفته حبیب‌الله مسعودی فرید (معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی کشور)  نه تنها در مورد کودکان کار بلکه در تمام آسیب های اجتماعی آمار دقیقی نداریم؛ چرا که این  پدیده‌‌ها مخفی است و در تمام آسیب ها رقمی تخمینی  را در کل کشور عنوان می شود.

آمارهای جهانی از کاهش کودکان کار در سطح جهان خبر می دهد؛ تعداد این کودکان هر روز نسبت به سال قبل کمتر می شود در این بین در سال های اخیر این کودکان در کشور ما به دلیل شرایط اقتصادی نامناسب رشد صعودی داشته و این رشد صعودی را در کوچه و خیابان های شهر  به عینه می بینیم.

در سپتامبر سال ٢٠١٧، ١۵٢ میلیون کودک کار وجود داشت، که از هر ١٠ کودک در جهان یکی کودک کار به حساب می‌آید. طبق بررسی‌های یونیسف در کشورهای توسعه‌نیافته، از هر ۴ کودک یک تن کودک کار است. 

 تعاریف متفاوتی از سن کودک در کشورهای مختلف بیان شده؛ برخی از کشورها افرادی را که بین 8-13 سال قرار دارند را کودک تعریف می‌کند؛ اما اکثریت کشورها مانند ایران، افراد زیر 15 سال را کودک و کودکانی را که زیر 15 سال مشغول کار هستند را کودک کار تعریف می‌کند؛ کار صفتی برای این کودکان است که آن‌ها وارد دنیای فرای دنیای بزرگسالان می‌کند؛ دنیایی که حتی بزرگترها هم آن را تجربه نکرده‌اند.

این کودکان به عنوان کالاهای جنسی در مقابل مبالغ ناچیز فروخته می‌شوند 

کار آن‌ها فقط به گل فروشی در سرچهارراه ها، فال حافظ فروشی، زباله گردی،  پاک کردن شیشه ماشین‌ها در پشت چراغ قرمز و کارگری در کارخانه‌ها، آن هم به شکل زیر زمینی ختم نمی‌شود؛ گاهی این کودکان به عنوان کالاهای جنسی در مقابل مبالغ ناچیز فروخته می‌شوند و متاسفانه مرگ این کودکان در سکوت خبری نشان از رشد معضلی زیر زمینی دارد که آمار دقیقی و روشنی از این قربانیان کوچک نداریم.

تفاوت آماری کودکان کار بین شنیده ها و دیده ها

پروانه سلحشوری عضو کمیسیون فرهنگی مجلس در مورد کودکان کار به خبرنگار خانه ملت می گوید: کودکانی زیر 15 سال کار می کنند به عنوان کودکان کار محسوب می شوند؛ بسیاری از افراد می خواهند بین کودکان کار و کودکان کار خیابانی تفاوت قائل شوند؛ چه بسا شرایط کودکان کار خیابانی بدتر از کودکان کار باشد؛ این کودکان در شرایطی بدی مشغول به کار شده اند طبق نشستی که با شهرداری داشتیم عنوان شده حدود 14 هزار کودک کار در پایتخت داریم،  آنچه آمار می گوید و آنچه ما می بینیم بیشتر از آمار و ارقام اعلام شده است .

آسیب های روحی کودکان کار

نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس در مجلس به آسیبهای وارد شده به کودکان کار اشاره می کند و یادآور می شود: کودکان کار تنها به لحاظ جسمی آسیب نمی بینند بلکه به لحاظ روحی هم این کودکان آسیب می بینند این کودکان خواسته و ناخواسته  مجبور به کار می شوند؛ باید نگاهمان را به این کودکان تغییر داده و بیشتر در جهت کمک به این کودکان گام برداریم، ورود شهرداری در جهت جمع آوری کودکان بسیار اهمیت دارد ورود این سازمان بزرگ در حوزه اجتماعی می تواند کارکرد موثری در جهت کاهش آسیب ها اجتماعی در کشور باشد؛ امیدوارم با همراهی مجلس و مسئولان و رسانه بتوانیم در گام موثری در جهت سرو سامان دادن آنها برداریم. 

تمایز بین کودکان کار و کودکان خیابانی

  سهیلا جلودارزاده  نایب رییس کمیسیون اجتماعی مجلس در مورد تکدی گری کودکان خیابانی به خانه ملت می گوید: کودکان کار و کودکان خیابانی سالهاست در خیابان های شهرهای بزرگ و کلانشهر هستند، تمایز بزرگی بین این دو گروه است. کودکان خیابانی بیشتر تکدی گری می کنند و در گروه های مافیایی هستند اما کودکان کار مشغول به دستفروشی در کوچه و خیابان  هستند و اکثر آنها دارای خانواده هستند و برای امرار معاش خانواده های خود تلاش می کنند و یا در کارگاهها  زیر زمینی مشغول به کار هستند.

ورود آموزش و پرورش به مبحث کودکان کار

وی در ادامه خاطرنشان کرد: جمع آوری این کودکان بر عهده شهرداری، کمیته امداد و بهزیستی و وزارت کشور است در این میان اگر سازمان های مردم نهاد و ngoهم وارد مبحث کودکان کار شوند بدون شک شاهد کاهش این کودکان خواهیم بود؛ حتی آموزش و پرورش هم با شناسایی این کودکان می تواند نقش موثری داشته باشد و با ایجاد مدارس مخصوص کودکان کارمی تواند به آنها کمک کند. اگر یک ستاد هماهنگی در این حوزه وجود داشته باشد می توانیم از این کودکان در جهت  آموزش و توسعه اقتصادی استفاده کنیم .

اعتیاد؛ اجباری بر کار کودکان کار

نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر وپردیس درمجلس شورای اسلامی  یادآور شد: در بیشتر کشورهای دنیا با کار کردن کودک مخالف هستند، حتی اگر کالای توسط کودکان در کارخانه ها تولید شود؛ از خرید آن سرباز می زنند در کشور ما با وجود قانون منع کار کودک باز هم کودکان کار را می بینیم  که روز به روز بیشتر از قبل می شوند، کار کردن این کودکان بیشتر از سر اجبار بوده؛ گاهی سرپرست خانواده به دلیل اعتیاد  این کودکان را مجبور به کار کردن می کند، نیروی انتظامی و کمیته امداد می تواند به خانواده این کودکان ورود پیدا کرده  تا شاهد کاهش  آسیب اینچنینی باشیم.

 به کارگیری کودکان زیر 15 سال جرم است

محمدعلی پورمختار عضو کمیسیون حقوقی و قضائی مجلس به کارگیری کودکان جرم تلقی می کند و تاکید می کند: طبق ماده 79 قانون کار به کار گمارندن کودکان جرم محسوب می شود، اگر افرادی این کودکان مجبور کار کنند مجرم هستند در قانون کار معامله با افراد غیر بالغ باطل است.

نماینده مردم بهار و کبودر آهنگ در مجلس شورای اسلامی می گوید: تعدادی از کودکان کار و خیابان اتباع غیرایرانی هستند، این افراد عمدتا به صورت غیرمجاز وارد کشور شده‌اند؛ برخی از این افراد با ویزای توریستی و زیارتی می‌آیند و بعد از آن در کشور ماندگار می شوند و این کودکان اکثرا از کشورهای همسایه به ویژه افغانستان، پاکستان و بنگلادش وارد کشور می شوند.

طرح های شکست خورده ساماندهی کودکان کار

 در طی چند سال گذشته نزدیک به چند طرح برای ساماندهی کودکان کار و خیابانی ارائه شد که همگی با شکست مواجه شد، در سال ۱۳۷۷، برای اولین باربرنامه با عنوان "تجهیز و راه اندازی مراکز جمع‌آوری، شناسایی و هدایت متکدیان و کودکان خیابانی" پس از آن در سال ۱۳۷۸، طرح دیگری با عنوان "مراکز شناسایی، تشخیص و جایگزینی کودکان خیابانی" توسط سازمان بهزیستی تهیه شد.در سال ۱۳۸۱، طرحی به نام "ساماندهی ٢٠ هزار کودک خیابانی" راه‎اندازی شد پس از آن چند برنامه با عناوین "مهمانسرای کودکان خیابانی" و "حمایت از کودکان کار خیابانی" نیز به اجرا درآمد بالاخره در سال ۱۳۸۴ "آئین‌نامه ساماندهی کودکان خیابانی" بـا همکـاری وزارت رفـاه و سـازمان بهزیـستی تهیه شد طبق این آیین‎نامه مراکز کودکان خیابـانی بـه چهار سطح تقسیم‌بندی می‎شدند.

در تمامی این طرح ها از وزارت آموزش و پرورش، وزارت بهداشت، سازمان بیمه خدمات درمانی، سازمان تأمین اجتماعی، صدا و سیما، شهرداری‎ها، کمیته امداد، وزارت کار، وزارت رفاه، وزارت دادگستری تا نیروی انتظامی، هر یک  به نوعی موظف به انجام وظایفی بودند اگر هر یک به وظایف خود به درستی عمل می کردند کودک کار و کودکان خیابانی نداشتیم.

عملکرد نامناسب که با سکوت مسئولان مربوطه مواجه شده

در پایان باید بگوییم هر از چند گاهی فیلمی نامناسب از کتک خوردن این کودکان تا زباله گردی و قاچاق آنها در شبکه های اجتماعی منتشر می شود، که با جنجالی تکراری از سوی رسانه ها و مسئولان سرتیتر خبرها قرار می گرفت و بعد از مدتی به دست فراموشی سپرده می شد؛ عملکرد نامناسبی که با سکوت مسئولین مربوطه مواجه شده و هر یک  با شانه خالی کردن از زیر بار مسئولیت منتظر پاسخگویی سازمان هایی دیگر می مانند.  /

انتهای پیام